Sparen, beleggen of toch maar aflossen op de hypotheek?
Aan alle beleggingscategorieën zitten haken en ogen. Er is geen duidelijk recept voor uw beleggingen in het nieuwe jaar.
Al drie jaar is er geen renteverhoging meer geweest. De grootbanken bieden tegenwoordig nog maar 1% rente en de verwachting is dat dit spaartarief in 2015 eerder naar beneden wordt bijgesteld dan naar boven. Wanneer er meer saldo op de rekening staat dan de vrijstelling in box 3 (€ 21.139 en het dubbele voor fiscale partners), vraagt de Nederlandse overheid een bijdrage van 1,2%. De spaarder verliest dus geld.
Met de verlaging van de internetspaarrentes volgen de Nederlandse banken de Europese Centrale Bank (ECB). Die bank heeft de afgelopen jaren in een aantal sprongen de rente naar 0% gebracht. De commerciële banken volgden met hun rentes in kleinere stapjes. Geld is voor hen nog nooit zo goedkoop geweest, dus waarom zouden ze het van u tegen een hoger percentage afnemen? De angst dat u overstapt naar een andere bankinstelling — ze willen u als klant immers niet kwijt — is de reden om de rente slechts in kleine stapjes te verlagen en niet in één keer. Zelfs na drie jaar is er aan deze ‘tactiek’ nog geen einde gekomen: ook in de komende maanden zal de spaarrente bij alle banken worden verlaagd. Er is geen reden om een rentestijging te verwachten. Pas wanneer de ECB haar rentebeleid wijzigt, zullen de banken positief in beweging komen. Maar de vraag is eerder: wie durft als eerste grootbank minder dan 1% te bieden?
Ondanks die lage rente sparen de Nederlandse huishoudens onvermoeibaar door. In het derde kwartaal, zo blijkt uit cijfers van de Nederlandsche Bank (DNB), daalde het totale saldo weliswaar met € 3,5 mrd — ook u bent afgelopen augustus waarschijnlijk met vakantie geweest? — maar het voortschrijdend gemiddelde neemt nog steeds toe. Sinds 2007 heeft er nog geen seizoensgecorrigeerde daling plaatsgevonden.
Niet sparen is voor sommigen geen optie, zeker niet voor jongeren die op zoek zijn naar zelfstandige woonruimte en een koopwoning overwegen. Zij moeten wel sparen omdat de leencapaciteit voor een hypotheek is beperkt. Een ‘over-de-tophypotheek’ is niet meer mogelijk. Er wordt een eigen bijdrage verwacht. Twee derde van de jongeren die een koopwoning als beleggingsdoel hebben, spaart gemiddeld € 410 per maand, zo blijkt uit onderzoek van ING.
Ook op de obligatiemarkt volgt de ene rentedaling na de andere. Financieel deskundigen stellen al drie jaar dat de rente nu zó laag is, dat een ommekeer bijna niet kan uitblijven. Toch bleek het rendement op staatsleningen nóg lager te kunnen, ook afgelopen jaar. Maar beleggen in obligaties doen particuliere huishoudens — bijna — niet meer. Het in Nederlandse obligaties belegde bedrag is sinds 2007 gehalveerd. Worden er bestaande obligaties afgelost, dan vindt herbelegging nog maar mondjesmaat in obligaties plaats. Alleen hoogrentende bedrijfsobligaties en dan het liefst die met een variabele rente kunnen nog op enige belangstelling rekenen. De mogelijkheden worden echter minder. Zo heeft verzekeraar ASR vorig jaar een bod gedaan op zijn hoogrentende —10% — leningen, vijf jaar voor de oorspronkelijke aflossingsdatum. Interessante leningen qua rendement en risico zijn met een lantaarntje te zoeken. Risicomijdend beleggen in obligaties is anno 2015 niet meer mogelijk.
‘Pensioenfondsen zijn recentelijk minder actief in de nieuwe dertig jaar lopende Nederlandse staatsobligatie dan verwacht’, zegt Niek Nahuis van het Agentschap van het ministerie van Financiën. Wellicht dat pensioenbeheerders nu ook een rentestijging verwachten en eerder kiezen voor de kortere looptijden met een lagere ‘duration’? De dertigjarige obligaties zullen immers het hardst in koers dalen, mocht de rente gaan stijgen. Misschien biedt een langlopende staatslening met een variabele coupon voor beide partijen uitkomst, maar zo’n lening heeft de Nederlandse Staat nog niet eerder uitgegeven.
Aflossen dan maar? Ook voor wie het afgelopen jaar geen € 100.000 van zijn ouders of schoonouders ter aflossing van zijn hypotheek heeft gekregen, kan het verlagen van de hypotheek met eigen gespaard geld aantrekkelijk zijn, vooral als men een aversie heeft tegen grote risico’s. Wie een meer dan aardig saldo op een spaarrekening bij een grootbank heeft (renteopbrengst 1%) bespaart door af te lossen 1,2% belasting. De niet door een hypotheek belaste waarde van de eigen woning telt niet mee in box 3. Verder bespaart men circa 50% van de te betalen hypotheekrente, wat de maandelijkse woonlast doet dalen. Ook bij het afsluiten van een hypotheek geldt immers de regel: ‘Let op! Geld lenen kost geld!’
Spaarders die tegen een stootje kunnen, beleggen volgend jaar in aandelen of beleggingsfondsen, net zoals in 2014 en voorgaande jaren. Sinds het derde kwartaal van 2010 stijgt het rechtstreekse bezit in aandelen, dus niet de beleggingen die via een pensioen- of beleggingspolis lopen, elk kwartaal en die trend zal zich voortzetten. Gecorrigeerd voor de vakantieperiodes is nu bijna € 33 mrd (exclusief beleggingsfondsen) hierin belegd. Dat beleggers graag dicht bij huis blijven, blijkt uit de verhouding: ruim twee derde wordt belegd in Nederlandse aandelen. Bij beleggen in buitenlandse aandelen wordt vaker voor beleggingsfondsen gekozen, zo blijkt uit cijfers van DNB. Scoorde de hoofdindex van de Amsterdamse beurs in 2014 een koerswinst van 5,6%, de zes ‘big caps’ uit die AEX, de naar gewicht gemeten grootste aandelen, behaalden een koersrendement van 9,3%. Daarbovenop komt nog het ontvangen dividend.
Voor de financieel specialisten vormen aandelen in 2015 de aantrekkelijkste beleggingscategorie. Stijgende omzetcijfers en goede winstmarges van de bedrijven moeten een rendement van 5% tot 7% op aandelen mogelijk maken, aldus vermogensbeheerder Robeco. Robeco heeft het belang van aandelen uit de ontwikkelde landen in zijn portefeuille ten opzichte van zijn benchmark vergroot. Aan u de vraag of u het bijbehorende risico, dat onder meer afhankelijk is van het beleggingsdoel, kunt en durft te lopen.
Huib Koel DFT.nl
zaterdag 3 januari 2015, 06:00
update: zaterdag 3 januari 2015, 12:09
