Deflatie, aandelen en Kondratieff-Winter

De deflatie en K-Winter hebben een negatieve invloed op aandelenkoersen. Centrale Banken (CB) gaan deze zwaartekracht die de koersen naar beneden trekt tegen met QE, het creëren van liquiditeit oa. bij banken. Als gevolg van QE dalen ook de lange rentes wat goed is voor de financiering van landen (schulden belasten de begroting minder zwaar) en voor investeringen. Ook wordt  de munt zwakker wat positief uitwerkt op de export en import afremt. .

Japan is een goed voorbeeld. Al sinds 1990, na de top van de OG- en aandelen bubble dalen de koersen. Steeds veren de koersen weer iets op en dalen dan weer. Het heeft 18 jaar geduurd voordat de laagste koers (tot heden) in de Nikkei225 gezet werd. Van 40.000 naar 6995 in 2008 (-/- 82%). En door een groot QE programma sinds 2012 door de BoJ (Abenomics)  zijn de koersen gestegen naar 17.645 nu. Onlangs werd een top in de Nikkei225 gezet van 20953. Daarbij is de Yen ca. 40% in die periode gedaald.

Genoemde top en daling daarna werd overigens waargenomen door de WBi (Weekendbeleggers indicator), er werd op tijd een sluitsignaal gegenereerd voor de Long positie in de Nikkei225.

Dalende kolen prijzen

De sterke daling van de grondstoffenprijzen bv ETF-coal  -/- 86% sinds 2011 begint meer en meer landen, economieën en bedrijven te raken. Deze landen (bv. Brazilië, Venezuela) hebben veel $ geleend, een dollar die sinds 2008 ondanks QE van de FED veel duurder geworden is. Sinds 2008 zijn er al meer dan 600 renteverlagingen door landen ingevoerd om hun eigen munt goedkoper te maken en economieën te stimuleren.  Brazilië is zwaar getroffen vanwege sterke daling van de olieprijs. De grote fraudeschandalen versterken het effect en de stand van de Braziliaanse index BOVESPA is nu lager dan het dieptepunt in 2008. https://pbs.twimg.com/media/CQGSGbfWEAAyE6m.jpg:large

Onlangs doorbrak de houtfuture (Lumber) een belangrijke steunlijn en heeft de dalende trend sinds 2006 voortgezet. Gekoppeld aan een stijgende goudprijs in de laatste maanden is dat een slecht signaal voor de VS economie en aandelenkoersen. In 2006 kondigde de daling van de lumberprijs dalende huizenprijzen  en een top van aandelen in 2007 aan. (http://pensionpartners.com/blog/?p=1404); https://pbs.twimg.com/media/CQEq0QjU8AAu1EG.png:large

FED rente VS

De inflatieverwachtingen voor de VS zijn lager geworden (0,2%). In het najaar van 2014 werd een verhoging van de FED rente aangekondigd. De $ reageerde en werd duurder  waardoor oa. de Euro snel goedkoper en de Europese economie extra gestimuleerd werd. Tot heden is de rente nog niet verhoogd en nu wordt gesproken over een verhoging van de rente in december 2015. Maar  analisten verwachten  verhoging  per maart as. De laatste FED-vergadering van september was er geen unanieme beslissing de rente nog niet te verhogen.

Er is door FED bestuurders ook gesproken over negatieve rente (zoals bv Zweden) en een mogelijke QE4 om de economie te stimuleren. Mw. Yellen sluit zelfs niet uit  dat de rente eventueel ‘nooit’ verhoogd wordt https://pbs.twimg.com/media/CPM97wMUcAEKuuk.png:large

De wereldhandel  krimpt sinds begin dit jaar, nu neemt nu ook de groei van de wereldeconomie af. Hierdoor vinden nieuwe negatieve aanpassingen en waarderingen plaats van  aandelen wereldwijd. De S&P500 Shiller P/E is verder gedaald van 25,2x naar 24,3x

QE Europa

De inflatie in Duitsland is verder gedaald en de deflatie in Spanje is groter geworden.
https://pbs.twimg.com/media/CQEcRv2UsAAsPKv.png:large ;https://pbs.twimg.com/media/CQNdPV2WUAAusTN.jpg:large . Het lijkt erop alsof de aandelen in Europa in een Japan (deflatie) scenario terecht zijn gekomen.

Of zijn de aandelen in Europa te snel, vooruit, cq. te hoog opgelopen in het voorjaar van 2015 (de markten hielden rekening met geplande FED renteverhoging die niet is ingevoerd)  met bv. een ATH in de DAX en diverse Europese indexen die toppen in april. Mogelijk prijst de daling van aandelenkoersen in Europa van de laatste maanden een afkoeling van de wereldeconomie in. De Europese economie draait goed en bedrijven maken hogere winsten.

ECB-president Draghi kondigde in de laatste ECB vergadering al aan dat het QE programma in 2016 verlengd wordt. De laatste weken houden de markten ook rekening met extra QE inspanning binnenkort door de ECB (en BoJ). De ECB raad is daarover verdeeld, net zoals  in het najaar van 2014 na de’QE’- speech van Draghi in Jackson Hole. En net als toen reageerden de markten nu negatief. Onzekerheid is nu ingeprijsd in de Europese  aandelenkoersen

QE China

De aandelen van de Shanghai Index blijven sinds 24 augustus (Black Monday 2015) redelijks zijwaarts gaan. Wordt dit veroorzaakt omdat de markt vertrouwen teruggewonnen heeft of omdat de Chinese overheid de koersen steunt door aankopen? China heeft in de afgelopen maanden de beurs massaal beïnvloed.  Het omgekeerde Schouder-Kop-Schouder patroon is nog niet voltooid, het gecorrigeerde koersdoel van dit patroon in de SSECI is ca. 2200. Koers is nu 3.059.

De laatste PMI inkoopcijfers duiden op krimp in de industrie, maar mogelijk is dat nu voldoende ingeprijst. De grote vraag is wat de consequentie zal zijn van een serie renteverhogingen door de FED in de komende tijd. https://twitter.com/MktOutperform/status/648851586660200448/photo/1 Gaat China dan verder devalueren met grote gevolgen voor de Aziatische economiën, cq. de wereldeconomie?

Kondratieff-Winter

Hoever is de economie gevorderd in de K-Winter? Waar zijn we In die 3^e zwaarste fase van de Winter zoals in het vorige artikel beschreven. Op dit moment kun je vaststellen dat meer en meer landen en bv. grondstoffenbedrijven in zware moeilijke omstandigheden zijn en waarschijnlijk een aantal daarvan in betalingsproblemen  gaan komen. Ingebreke zullen zijn schulden te voldoen, cq. door te rollen. De sterke $ maakt dat alleen maar erger. Dan zullen schulden afgeschreven moeten gaan worden. Zoals bv. bij Glencore, http://beleggersplaats.com/nieuws/glencores-aandelen-crashen-nog-sneller-dan-volkswagen/3657/  Grote faillissementen zijn al waar te nemen (bv. IMTECH).

Op basis van de Benner Fibonacci cycles kan een top in aandelenkoersen plaats vinden in 2018 en een dieptepunt in 2021. De laatste zou dan mogelijk ongeveer het afsluiten van de K-Winter inhouden. Dat is een mogelijk scenario. Genoemde cycles hebben de toppen bv. in 2000, 2010 en dieptepunten oa. in 2003 en 2011 bevestigd. (Edward Loef TA september 2015).

Martin Armstrong http://www.economicconfidencemodels.com/  hanteert zijn Economic Confidence Model  en volgt  cycles en kapitaalstromen. Hij stelt vast dat diverse landen in problemen gaan komen vanaf het IVe kwartaal 2015.

Tot slot

T.o.v. de afgelopen jaren waarbij koersen en patronen sterk gevolgd en beïnvloed werden door de FED en ECB neem ik waar dat koersen zich aanpassen op de lagere groei van de wereldeconomie, afwachtend zijn op nieuwe QE programma’s en de  CB’s meer terughoudend zijn. De DAX is dan ook 24% gedaald tov. top in april en de S&P500 11% .  De markten krijgen m.i. meer bewegingsruimte om zich aan te passen op de reële economische ontwikkelingen. Ook is de aandelenwaardering (Shiller P/E) lager geworden waardoor de risico’s afnemen.

Wel staan een aantal indexen dichtbij en op  steunlijnen, die als ze negatief doorbroken worden een ‘Bearmarket’ aankondigen. Wordt het een herhaling van de Azië-crisis van 1998? Weekendbeleggers WBi is van grotendeels offensief in het voorjaar en neutraal in de afgelopen  maanden nu 20% short.  De indicator is trendvolgend en stelt de koersontwikkelingen vast.

De historisch volatiele maand oktober ligt nu voor ons. Laten de CB’s de markten zich zelfstandig ontwikkelen of komen er binnenkort nieuwe ingrepen zoals QE, devaluaties en nieuwe renteverlagingen?